Yn 2019 gwnaeth VAGW (Visual Arts Group Wales) ymgymryd ag ymchwil i’r sector a gwneud gwaith ymgynghori gyda chymorth gan gronfa Datblygu Busnes Cyngor Celfyddydau Cymru. Amcanion y prosiect oedd:
- Deall anghenion a blaenoriaethau’r sector celfyddydau gweledol yng Nghymru
- Penderfynu ar ddisgwyliadau’r sector ynghylch sut olwg ddylai fod ar rwydwaith y celfyddydau gweledol i Gymru
- Defnyddio’r wybodaeth hon i ddatblygu ffocws strategol clir i VAGW ar gyfer y tair i bum mlynedd nesaf
Casglwyd barn y sector drwy sesiynau ymgynghori yn Wrecsam, Abertawe a Chaerdydd, arolwg ar-lein, a chyfweliadau gyda rhwydweithiau celfyddydau gweledol eraill ledled y DU ac Iwerddon.
Wrth ddadansoddi safbwyntiau pobl, gwelsom fod nifer o themâu yn nodweddu eu huchelgais ar y cyd am gael rhwydwaith y celfyddydau gweledol i Gymru, gan gynnwys:
- Y lefel isaf o reolaeth a’r lefel uchaf o dryloywder
- Diffinio’r rhwydwaith drwy ethos a rennir (yn hytrach na’i gyfansoddiad) a sicrhau cynrychiolaeth eang
- Yr angen am ddull cadarn ac annibynnol o hyrwyddo’r celfyddydau gweledol ac undeb artistiaid
- Yr angen am ddull ysgrifennu a thrafodaeth fwy beirniadol yn ymwneud â’r celfyddydau gweledol yng Nghymru
- Datblygu ymagwedd fwy ystyrlon a chreadigol tuag at ddwyieithrwydd
- Cysylltiadau drwy ardaloedd lleol a chreu partneriaethau rhyngwladol
- Herio modelau parod a datblygu arferion gwaith newydd
- Pwysigrwydd cyfleoedd rhwydweithio ffisegol / oddi ar y rhwydwaith
Gwnaethom ddefnyddio’r themâu i fod yn sail i set o 12 o argymhellion, yn ogystal â rhoi syniad o sut olwg fyddai ar rwydwaith y celfyddydau yng Nghymru yn y dyfodol. Mae aelodau presennol VAGW wedi pleidleisio i ymgymryd â cham pontio ar gyfer y rhwydwaith, er mwyn trafod yr argymhellion, eu cymeradwyo a gweithredu arnynt. Gallwch gael hyd i ragor o wybodaeth a dilyn ein cynnydd ar wefan VAGW a thrwy ein cyfrif Twitter.
Am fwy o wybodaeth, cysylltwch â visualartsgroupwales@gmail.com
Er y sefydlwyd VAGW yn y 1990au mae celfyddyd weledol yng Nghymru yn parhau i newid gan ymateb i weithredu sydd â chyswllt â’r gymdeithas, cyd-raddoldeb amrywiaeth a chynhwysiant, yr agenda lles a iechyd, dad-goloneiddio technoleg ddigidol, globaleiddio, effaith ddinesig a gwleidyddiaeth hunaniaeth.
Yn ogystal, dros y blynyddoedd diweddar, mae’r celfyddydau gweledol wedi profi bygythiadau a gwendid cynyddol wrth i’r sector barhau i greu gwaith o safon uchel er budd y cyhoedd o fewn cyfyngiadau economaidd mwy cul ac hinsawdd ariannu cystadleuol – sy’n effeithio’n arbennig ar artistiaid llaw-rydd.
Gan gydnabod yr amodau hyn mae VAGW yn arwain prosiect ar ‘ddatblygu sefydliadol’, gyda chefnogaeth Cyngor Celfyddydau Cymru. Bydd y prosiect byr hwn, â ffocws pendant, yn cynorthwyo VAGW gyda chynhyrchu cynllun strategol gydag amcanion a nodau clir ar gyfer y 3-5 mlynedd nesaf. Bydd y prosiect yn gwella cynaladwyedd, hygrededd, eirioli, amrywiaeth ac uchelgais ar gyfer VAGW er mwyn ei wneud yn addas i’w bwrpas o ran cefnogi sector celfyddyd gweledol sy’n fynnu. Bydd y prosiect yn galluogi VAGW i ymateb yn y ffordd fwyaf effeithiol i’r risgiau a’r cyfleoedd sy’n ein wynebu yng nghyd-destun Cymru – ei hiaith, diwylliant daearyddiaeth, gwleidyddiaeth ac economeg.
Mae’r prosiect yn cynnwys:
- Adolygu cyfansoddiad, llywodraethiant a rheolaeth VAGW
- Adolygu’r diffiniad aelodaeth, gofynion a buddiannau
- Ymgynghori gydag aelodau cyfredol a’r sector gelf weledol ehangach
- Adolygu a chyfathrebu gweledigaeth graidd VAGW, ei genhadaeth a’i werthoedd
- Cynnal ymchwil ar fodelau ariannol cynaladwy
- Ymchwil ynghylch rhaglen gyhoeddus wedi ei weithredu gan VAGW
Ochr yn ochr â gweithgor VAGW cefnogir y prosiect gan
Melissa Appleton, Artist a chynhyrchydd llaw-rydd
Craig Ashley, Cyfarwyddwr, New Art West Midlands
Sarah Boiling, Ymgynghorydd Annibynnol